Πώς ήταν η Ακρόπολη όταν η Αθήνα πρωταγωνιστούσε, τον 5ο αι. π.Χ., σε πολιτικό, στρατιωτικό και καλλιτεχνικό επίπεδο; Σε αυτήν τη λαμπρή εποχή ταξιδεύουν εικονικά οι επισκέπτες της «Θόλου, στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», με τη νέα παραγωγή «Διαδραστική περιήγηση στην Ακρόπολη της εποχής του Περικλή» του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού. Επιβάτες σε μία εντυπωσιακή χρονοκάψουλα, οι επισκέπτες βλέπουν σε 3D ανασύνθεση όλα τα κτίρια του «Ιερού Βράχου», με τις αρχιτεκτονικές και χρωματικές λεπτομέρειές τους. Αυτά που σώθηκαν, αλλά και εκείνα που χάθηκαν, αριστουργήματα όλα της κλασικής αρχιτεκτονικής. Με τα χρώματα εκείνης της εποχής παρουσιάζονται και τα περίφημα γλυπτά που τα κοσμούσαν.
Από τα υπάρχοντα μνημεία, τους επισκέπτες υποδέχονται τα Προπύλαια, τα οποία κτίσθηκαν σε σχέδια του αρχιτέκτονα Μνησικλή (437-432 π.Χ.) και, παρότι ήταν ένα κτίριο εισόδου, είχαν τη λαμπρότητα ενός ναού. Νοτιοδυτικά των Προπυλαίων προβάλλει ο Ναός της Αθηνάς Νίκης, έργο του αρχιτέκτονα Καλλικράτη, ιωνικού ρυθμού και με εξαιρετικές αναλογίες. Κτίσθηκε μεταξύ των ετών 426-421 π.Χ. και σχετιζόταν με τη λατρεία της Αθηνάς ως συμπαραστάτριας των Αθηναίων στους πολέμους.
"Επιβάτες στη χρονοκάψουλα της «Θόλου», οι θεατές ταξιδεύουν στον 5ο αι. π.Χ., βλέποντας σε 3D ανασύνθεση όλα τα κτίρια της Ακρόπολης, με τις αρχιτεκτονικές και χρωματικές λεπτομέρειές τους
Με τα χρώματα της εποχής τους
Στο Ερέχθειο την παράσταση κλέβουν οι Καρυάτιδες, ξαφνιάζοντας με τα χρωματιστά τους ενδύματα. Λαμπρό δείγμα του ώριμου ιωνικού ρυθμού, το Ερέχθειο ήταν ένας πολυσύνθετος ναός, στον οποίο το ανατολικό τμήμα ήταν αφιερωμένο στη λατρεία της Αθηνάς Πολιάδος και το δυτικό στον Ποσειδώνα Ερεχθέα. Θεωρείτο ο ιερότερος χώρος της Ακρόπολης, καθώς εδώ φυλάσσονταν το πανάρχαιο ξύλινο άγαλμα της Αθηνάς, το οποίο έντυναν με πέπλο οι Αρρηφόροι κάθε τέσσερα χρόνια, στη γιορτή των Παναθηναίων, όπως επίσης τα ίχνη της τρίαινας του Ποσειδώνα.
Ο Παρθενώνας, το λαμπρότερο δημιούργημα της αθηναϊκής δημοκρατίας στην περίοδο της ακμής της, προβάλλει ολόκληρος, επιβεβαιώνοντας τη φήμη του ως έργο αξεπέραστο για την αρχιτεκτονική και τον γλυπτικό του πλούτο. Κτισμένος με πεντελικό μάρμαρο, ο ναός οικοδομήθηκε μεταξύ του 447-438 π.Χ. από τους αρχιτέκτονες Ικτίνο και Καλλικράτη, ενώ γενικός υπεύθυνος του έργου ήταν ο γλύπτης Φειδίας. Στο εξωτερικό του ναού, ο θεατής ξαφνιάζεται από τα έντονα χρώματα του γλυπτού διακόσμου, ενώ στο εσωτερικό του βλέπει πώς ήταν ένα φημισμένο έργο που δεν διασώθηκε: το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς, ύψους 13,5 μ., φιλοτεχνημένο από τον Φειδία.
Αγάλματα και κτίρια που δεν διασώθηκαν
Εκτός από το παραπάνω έργο, στην εικονική περιήγηση παρουσιάζονται και άλλα αγάλματα και κτίρια της Ακρόπολης που δεν διασώθηκαν. Ο θεατής καταλαβαίνει γιατί εντυπωσίαζε στην αρχαιότητα το ορειχάλκινο άγαλμα της Αθηνάς Προμάχου, έργο και αυτό του Φειδία, για την κατασκευή του οποίου οι Αθηναίοι διέθεσαν δεκάτη (1/10) από τα λάφυρα της νίκης εναντίον των Περσών στη Μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.). Κατασκευασμένο περί το 470 π.Χ., το άγαλμα είχε ύψος 12 μ. και, σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία (2ος αι. μ.Χ.), το λοφίο της θεάς ήταν ορατό από τους επιβάτες των πλοίων που πλησίαζαν από το Σούνιο προς τον Πειραιά.
Όσον αφορά τα κτίρια που δεν διασώθηκαν, ένα από αυτά ήταν το Αρρηφόριον, δηλαδή το σπίτι των Αρρηφόρων, των δύο μικρών κοριτσιών που επιλέγονταν κάθε χρόνο για να υφάνουν το πέπλο της Αθηνάς. Οι πόρτες του ανοίγουν διάπλατα, αποκαλύπτοντας τα κρεβατάκια αλλά και τον χώρο όπου έπαιζαν μπάλα τα κορίτσια την ώρα της σχολής. Το Ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος θεωρείται ότι λειτουργούσε ως παράρτημα του μεγάλου ιερού της θεάς που βρίσκεται στη Βραυρώνα. Η ίδρυσή του χρονολογείται στα μέσα του 6ου αι. π.Χ. και αποδίδεται στον τύραννο Πεισίστρατο που καταγόταν από τη Βραυρώνα και ένα από τα δύο αγάλματα της θεάς που φυλάσσονταν στο εσωτερικό του ναού ήταν, σύμφωνα με τον Παυσανία, έργο του Πραξιτέλη.
"Εντυπωσίαζε στην αρχαιότητα το άγαλμα της Αθηνάς Προμάχου, καθώς το λοφίο της θεάς ήταν ορατό από τους επιβάτες των πλοίων που πλησίαζαν από το Σούνιο προς τον Πειραιά
Στο εσωτερικό της Χαλκοθήκης, ανάμεσα στα αναθήματα που πρόσφεραν οι Αθηναίοι και θεωρούνταν περιουσία της θεάς Αθηνάς, ο θεατής βλέπει ασπίδες και δόρατα. Κτισμένο κατά μήκος του νότιου τείχους της Ακρόπολης, το επίμηκες κτίριο είχε οικοδομηθεί στα μέσα του 5ου αι. π.Χ.
Το εικονικό ταξίδι ολοκληρώνεται με ένα σημαντικό οικοδόμημα της μετακλασικής Ακρόπολης: το Ωδείο Ηρώδου Αττικού, που δεσπόζει στο δυτικό άκρο της Νότιας κλιτύος της Ακρόπολης. Δωρεά του Αθηναίου φιλόσοφου Ηρώδη του Αττικού, σε ανάμνηση της αγαπημένης συζύγου του Ρήγιλλας, το θέατρο οικοδομήθηκε τον 2ο αι. μ.Χ. και υπήρξε ιδιαίτερα δαπανηρή κατασκευή. Ξεχωριστή εικόνα είναι εκείνη της στέγης του, η οποία δεν έφερε εσωτερικά στηρίγματα, πράγμα που παραμένει, ακόμη και για τη σημερινή εποχή, κατασκευαστικό επίτευγμα.
Τρισδιάστατα μοντέλα
Τα τρισδιάστατα μοντέλα κάθε κτιρίου έγιναν από αμάδες ειδικών, ζωγράφους, 3D modelers, προγραμματιστές και αρχαιολόγους. Στην παραγωγή του έργου συμμετείχε επίσης ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πάνος Βαλαβάνης. Στη συνέχεια, οι επιστήμονες του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού προσάρμοσαν την προβολή για τις ανάγκες της «Θόλου», προσφέροντας στους επισκέπτες του «Ελληνικού Κόσμου» μία ακόμα συγκλονιστική εμπειρία. Ο θεατής περιηγείται ανάμεσα στους υπέρλαμπρους ναούς, ενώ μαθαίνει την ιστορία του «Ιερού Βράχου» χάρη και στην ξενάγηση που γίνεται «ζωντανά» από τους μουσειοπαιδαγωγούς του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού.
Πληροφορίες: Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», «Θόλος», Πειραιώς 254, Ταύρος. Hμέρες και ώρες προβολής: www.hellenic-cosmos.gr & www.tholos254.gr.
