Στον κόσμο της Μέσης Ανατολής, η τέχνη της γραφής είναι η ανώτερη μορφή καλλιτεχνικής δημιουργίας και ο θαυμασμός γι’ αυτήν παραμένει αδιάλειπτος από τον 7ο αιώνα έως σήμερα. Με αφορμή τη διοργάνωση «Αθήνα 2018 - Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου», η τέχνη αυτή τιμάται στην Αθήνα με μία έκθεση που διοργάνωσαν το Μουσείο Μπενάκη και το Μορφωτικό Κέντρο της Πρεσβείας της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν. Πρόκειται για την έκθεση «Ισλαμική Καλλιγραφία. Η Τέχνη της Ιρανικής Γραφής», η οποία φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης και θα διαρκέσει έως την 1η/7/2018.
"Η τέχνη της γραφής θεωρείται η ανώτερη μορφή καλλιτεχνικής δημιουργίας στη Μέση Ανατολή από τον 7ο αιώνα έως σήμερα
Από τον 7ο αιώνα
Η ισλαμική καλλιγραφία εμφανίζεται στις τελευταίες δεκαετίες του 7ου αιώνα και από τότε συνεχίζει να ακμάζει και να εξελίσσεται, υιοθετώντας διαφορετικούς τύπους, όπως τα κουφικά, τα θούλουθ και τα νασταλίκ. Απαντάται σε μια πληθώρα υλικών (χαρτί, ύφασμα, κεραμικά και χάλκινα αντικείμενα) και χρησιμοποιείται για να φιλοτεχνηθούν θρησκευτικά κείμενα, ποιήματα, ευχετικές επιγραφές και επιγραφές που εξυμνούν τις δράσεις αξιωματούχων.
Σκοπός της έκθεσης είναι η εξοικείωση των επισκεπτών με την εξέλιξη και τον ρόλο της καλλιγραφίας στον ισλαμικό κόσμο, αλλά και η γνωριμία με τη σύγχρονη ιρανική καλλιγραφική δημιουργία, καθώς η τέχνη αυτή αποτελεί μέσο έκφρασης και έμπνευσης για σύγχρονους καλλιτέχνες. Λαμβάνοντας παραδοσιακή καλλιγραφική εκπαίδευση, οι σύγχρονοι καλλιτέχνες δημιουργούν καλλιγραφικά κείμενα με κλασικές αισθητικές αξίες.
Το χθες και το σήμερα
Το πρώτο της τμήμα της έκθεσης είναι αφιερωμένο στην ιστορία της καλλιγραφίας από τον 9ο έως τον 19ο αιώνα, μέσα από βιβλία και ενεπίγραφα αντικείμενα της συλλογής του Μουσείου Μπενάκη, καθώς και χειρόγραφα της Εθνικής Βιβλιοθήκης που παρουσιάζονται για πρώτη φορά.
"Η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο της διοργάνωσης «Αθήνα 2018 - Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου», μια διάκριση που έλαβε ο δήμος και η πόλη της Αθήνας από την UNESCO, από τον Απρίλιο 2018 και για ένα χρόνο
Η δεύτερη ενότητα εστιάζει στην τέχνη της σύγχρονης καλλιγραφίας μέσα από τα έργα του Μουσταμπά Σαμπζέ, ο οποίος ολοκλήρωσε τις καλλιγραφικές του σπουδές και έλαβε τον διδακτορικό του τίτλο από τη Σχολή Καλλιγραφίας του Εσφαράγιεν, στο Ιράν. Ο Ιρανός καλλιγράφος εκθέτει έργα με ποιητικό και θρησκευτικό περιεχόμενο για πρώτη φορά στην Ελλάδα, παρέχοντας την ευκαιρία στους επισκέπτες να γνωρίσουν μία σημαντική πτυχή της σύγχρονης τέχνης της Μέσης Ανατολής.
Ο Μουσταμπά Σαμπζέ δημιουργεί καλλιγραφικούς χαρακτήρες με πλατιές καμπύλες, χρησιμοποιώντας συχνά επιχρύσωση και φωτεινά χρώματα. Επίσης, συχνή είναι και η διακόσμηση των έργων του με φυτικά μοτίβα, που άλλοτε πλαισιώνουν τις επιγραφές και άλλοτε λειτουργούν ως βάθος. Στα έργα του αναδεικνύεται η ιρανική καλλιγραφική παραγωγή και ιδιαίτερα η ρέουσα γραφή νασταλίκ. Η γραφή αυτή άκμασε στο Ιράν τον 16ο αιώνα και είχε σχεδιαστεί για να την καταγραφή της εκφοράς της περσικής γλώσσας τόσο στην ποιητική παραγωγή όσο και σε διοικητικά κείμενα.
Πληροφορίες: Έκθεση «Ισλαμική Καλλιγραφία. Η Τέχνη της Ιρανικής Γραφής», Μουσείο Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης, Αγ. Ασωμάτων 22 & Διπύλου 12, Αθήνα. Για ξεναγήσεις - κράτηση θέσεων: τηλ. 210 3251314.
Στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων της έκθεσης πραγματοποιούνται ξεναγήσεις, ενώ θα γίνει και επίδειξη καλλιγραφίας από τον Μουσταμπά Σαμπζέ, σε συνεργασία με τη μικρογράφο Φατεμέ Κεϊκαβουσί.
