Για περισσότερο από 2.500 χρόνια χρησιμοποιείτο το νεκροταφείο που ανασκάφτηκε φέτος το καλοκαίρι στη θέση Μακριά Ράχη Καράβου στο Αλιβέρι, το οποίο το Υπουργείο Πολιτισμού χαρακτηρίζει «ένα πραγματικό παλίμψηστο για τα αρχαιολογικά δεδομένα της περιοχής». Η σωστική ανασκαφική έρευνα διενεργήθηκε σε ιδιωτικό αγροτεμάχιο από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας, φέρνοντας στο φως 26 τάφους και εντυπωσιακά ευρήματα.
Ασύλητοι τάφοι
Ειδικότερα, κατά χρονολογική σειρά εντοπίστηκαν τα εξής:
Α΄. Ασύλητος κτιστός λακκοειδής τάφος της Πρωτοελλαδικής ΙΙΒ εποχής (Φάση Λευκαντί Ι - Καστρί 2.400-2.300 π.Χ), μνημειώδους κατασκευής. Το δάπεδο ήταν στρωμένο με ποταμίσια άμμο και το εσωτερικό του, σε δεύτερη φάση, είχε χωριστεί με εγκάρσιο τοίχο σε δύο τμήματα. Στο ανατολικό τμήμα εντοπίστηκε ταφή σε ανακομιδή, κτερισμένη με ζεύγος χρυσών ενωτίων, μία ασημένια και δύο χάλκινες περόνες. Στο δυτικό τμήμα εντοπίστηκε κατά χώραν ταφή σε συνεσταλμένη στάση, κτερισμένη με χάλκινο εγχειρίδιο, αιχμή βέλους και στιλβωμένη ραμφόστομη σφαιρική πρόχου.
"Από τα κτερίσματα των τάφων προκύπτει ότι οι κάτοικοι του παράκτιου οικισμού στον Κάραβο Αλιβερίου, αξιοποιώντας το φυσικό λιμένα, είχαν αναπτύξει σημαντικές εμπορικές σχέσεις με την ηπειρωτική και νησιωτική χώρα. Στη μυκηναϊκή εποχή, οι σχέσεις αυτές έφταναν έως την Κρήτη
Σε μικρή απόσταση από τον τάφο, εντοπίστηκε εντοπίστηκε κεφαλή μαρμάρινου κυκλαδικού ειδωλίου τύπου Λούρου (3.200-2800 π.Χ.).
Β΄. Ασύλητος θαλαμοειδής τάφος της Υστεροελλαδικής ΙΙΙΒ-Γ εποχής (1300-1100 π.Χ) με διάμετρο θαλάμου 2,40μ. και μήκος δρόμου 7,50μ. Περιείχε 11 ταφές σε ανακομιδή και μία κατά χώραν. Στο εσωτερικό του εντοπίστηκαν 6 ακέραια και τουλάχιστον άλλα 7 θραυσμένα αγγεία, κυρίως ψευδόστομοι αμφορίσκοι, αλάβαστρα, πρόχους και κύπελλο, χάλκινη πόρπη, 53 σφονδύλια από στεατίτη, λίθινες χάντρες, περίτεχνα κομβία από ελεφαντόδοντο και τρεις εξαιρετικής καλλιτεχνικής αξίας σφραγιδόλιθοι.
Στον πρώτο, παριστάνεται αίγαγρος που δέχεται επίθεση από δύο λύκους, στον δεύτερο, ελάφι σε συνεστραμμένη στάση. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρίτος σφραγιδόλιθος, από σάρδιο, στον οποίο παριστάνεται όρθια μιξογενής δαιμονική μορφή (Minoangenius) που μεταφέρει στους ώμους ένα νεκρό ελάφι. Το ίδιο ακριβώς θέμα συναντάται σε σφραγιδόλιθο από την Κρήτη και σε ελεφάντινο πλακίδιο από τη Θήβα.
Στη ρωμαϊκή εποχή, τμήμα της στέγης του τάφου κατέπεσε και χρησιμοποιήθηκε ως αποθέτης, χωρίς να διαταραχθούν τα κατώτερα ταφικά στρώματα. Από τα ανώτερα στρώματα προήλθαν πολλά οστά ζώων και τμήματα αγγείων της ρωμαϊκής εποχής (1ος- 3ος αι. μ.Χ.).
"Ανάμεσα στα ευρήματα είναι τρεις εξαιρετικής καλλιτεχνικής αξίας σφραγιδόλιθοι. Στον πρώτο, παριστάνεται αίγαγρος που δέχεται επίθεση από δύο λύκους, στον δεύτερο, ελάφι και στον τρίτο μία όρθια δαιμονική μορφή που μεταφέρει στους ώμους νεκρό ελάφι
24 ακόμη τάφοι
Γ΄. Στο ίδιο αγροτεμάχιο ερευνήθηκαν συνολικά, 24 ακόμη τάφοι, δύο εγχυτρισμοί και μία καύση ύστερων κλασικών (τέλη 4ουαι. π.Χ), ελληνιστικών (3ος-1οςαι. π.Χ) και ρωμαϊκών χρόνων (1ος-3οςαι. μ.Χ), σε συστάδες των 2 έως 4 τάφων. Από τους τάφους, 7 ανήκουν στον τύπο του κεραμοσκεπούς καλυβίτη, 16 στον τύπο του απλού λακκοειδούς με κάλυψη από ακατέργαστες πλάκες και ένας κτιστός κιβωτιόσχημος ρωμαϊκών χρόνων. Από την έρευνά τους έχουν προέλθει χρυσό ενώτιο, οστέινη περόνη, χάλκινα νομίσματα, μελαμβαφή μικρογραφικά αγγεία του 4ου αι. π.Χ., όπως ληκύθια, πυξίδα, πήλινο ειδώλιο χοίρου, άβαφη τριφυλλόσχημη οινοχόη και πρόχους ρωμαϊκών χρόνων.
Τέλος, εντοπίστηκε ένας υπόσκαφος και εν μέρει κτιστός αγωγός ρωμαϊκών χρόνων, που διατρέχει το νεκροταφείο με διεύθυνση από ΒΑ προς ΝΔ, σε μήκος περίπου 25 μ. και πιθανότατα προμήθευε με νερό παρακείμενο λουτρό παλαιοχριστιανικών χρόνων.
Πολύτιμες πληροφορίες
Η φετινή ανασκαφή έρχεται να προσθέσει πολύτιμες πληροφορίες για τους κατοίκους του οικισμού που ανασκάφτηκε κατά την ανέγερση του νέου εργοστασίου της Δ.Ε.Η. στην ίδια περιοχή, τα έτη 2007-2014. Από τα κτερίσματα των τάφων που ερευνήθηκαν, προκύπτει ότι οι κάτοικοι του παράκτιου οικισμού στον Κάραβο Αλιβερίου, αξιοποιώντας το φυσικό λιμένα, είχαν αναπτύξει σημαντικές εμπορικές σχέσεις με την ηπειρωτική και νησιωτική χώρα. Στη μυκηναϊκή εποχή, οι σχέσεις αυτές έφταναν έως την Κρήτη.
Η ανασκαφική έρευνα, η οποία συνεχίζεται, βαίνει προς το τέλος της. Τη διεύθυνση της ανασκαφής έχει ο αρχαιολόγος της Εφορείας Aρχαιοτήτων Ευβοίας Κωνσταντίνος Μπουκάρας, ενώ τη συντήρηση των ευρημάτων διεξάγουν οι συντηρήτριες αρχαιοτήτων Φωτεινή Ποπώλη και Γεωργία Καγκέλη.
