Τον 5ο αιώνα π.Χ. o Ηρόδοτος ταξίδεψε στην Αίγυπτο και έγραψε για ασυνήθιστα πλοία στον Νείλο. Είκοσι τρεις γραμμές της Ιστορίας του, η πρώτη εκτεταμένη ιστορική αφήγηση του αρχαίου κόσμου, είναι αφιερωμένες στη λεπτομερή περιγραφή ναυπήγησης ενός «μπάρις».
Για αιώνες οι μελετητές διαφωνούσαν μεταξύ τους σχετικά με αυτή την αναφορά, καθώς δεν υπήρχαν αρχαιολογικά στοιχεία ότι τέτοια πλοία υπήρξαν ποτέ. Τώρα όμως ανακαλύφθηκε ένα «εκπληκτικά διατηρημένο» μπάρις στη βυθισμένη πόλη Θώνις-Ηράκλειον.
Στο κάτω μέρος, προστίθενται τα υπόλοιπα τμήματα, ώστε να παραχθεί ολόκληρο το πλοίο.
Φωτό: Christoph Gerigk/Franck Goddio/Hilti Foundation
«Μόνο όταν ανακαλύψαμε το ναυάγιο αυτό συνειδητοποιήσαμε ότι ο Ηρόδοτος είχε δίκιο», δήλωσε ο Δρ. Damian Robinson, διευθυντής του κέντρου ναυτικής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ο οποίος δημοσιεύει τα ευρήματα της ανασκαφής. «Αυτό που περιγράφει ο Ηρόδοτος ήταν αυτό που είδαμε.»
Ο Robinson είπε ότι οι προηγούμενοι μελετητές «είχαν κάνει κάποια λάθη» προσπαθώντας να ερμηνεύσουν το κείμενο χωρίς αρχαιολογικές αποδείξεις. «Είναι ένα αινιγματικό κομμάτι. Οι μελετητές έχουν επιχειρηματολογήσει σχετικά με το τι ακριβώς σημαίνει για όσο διάστημα σκεφτόμαστε για πλοία με επιστημονικό τρόπο», είπε.
Αλλά η ανασκαφή του λεγόμενου Πλοίου 17 έχει αποκαλύψει ένα τεράστιο κύτος σε σχήμα ημισελήνου και έναν άγνωστο μέχρι τώρα τύπο κατασκευής που περιλαμβάνει συναρμολογημένες χοντρές σανίδες– όπως παρατηρεί ο Ηρόδοτος, περιγράφοντας ένα ελαφρώς μικρότερο σκάφος.
Αρχικά είχαν μήκος έως 28 μέτρα και ήταν ένα από τα πρώτα μεγάλης κλίμακας αρχαία αιγυπτιακά εμπορικά πλοία που έχουν βρεθεί.
Ο Robinson πρόσθεσε: «Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι τα σκάφη είχαν μακρά εσωτερικά πλευρά. Κανείς δεν ήξερε πραγματικά τι σήμαινε … Η δομή αυτή δεν ήταν γνωστή αρχαιολογικά πριν. Κατόπιν ανακαλύψαμε αυτή τη μορφή κατασκευής σε αυτό το συγκεκριμένο πλοίο και είναι απολύτως αυτό που έλεγε ο Ηρόδοτος ».
Περίπου το 70% του κύτους έχει επιβιώσει, καλά διατηρημένο στη λάσπη του Νείλου. Οι σανίδες της ακακίας είχαν ενωθεί με μακριές πλευρικές ράβδους – μήκους περίπου 2 μ. – και στερεώθηκαν με γόμφους, δημιουργώντας γραμμές «εσωτερικών πλευρών» μέσα στο κύτος. Για την πλοήγηση χρησιμοποιούνταν ένα αξονικό πηδάλιο με δύο κυκλικά ανοίγματα για το τιμόνι και ένα ιστόν προς το κέντρο του σκάφους.
Ο Alexander Belov, συγγραφέας του Ship 17: a Baris from Thonis-Heracleion, σημειώνει ότι η λέξη-λέξη ανάλυση του κειμένου του Ηροδότου καταδεικνύει ότι σχεδόν κάθε λεπτομέρεια αντιστοιχεί «ακριβώς στα αποδεικτικά στοιχεία».
Πηγή: The Guardian
